Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną w piekarniku
Alena Spirina 14 listopada 2023 r(5)Dodaj do ulubionychUdział
Zapiekanka ziemniaczana ma wiele twarzy. To ulubiona zapiekanka z puree ziemniaczanego, jak w przedszkolu, oraz zapiekanka z mięsem mielonym, ozdobiona „falami” i obficie polana masłem oraz francuska zapiekanka ziemniaczana z serem i piękną nazwą „gratin”. Jakie ziemniaki wybrać, jak je przygotować, ile ziemniaków potrzeba na jedną porcję, zależy od tego, jaką zapiekankę planujesz podać.
O czym porozmawiamy w artykule:
- Jak zrobić zapiekankę ziemniaczaną
- Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z mięsem
- Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z mięsem mielonym
- Jak zrobić zapiekankę ziemniaczaną z serem
- Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z warzywami
Cechą wspólną wszystkich zapiekanek ziemniaczanych jest możliwość wcześniejszego przygotowania i odgrzania bez utraty jakości.
W zależności od składu zapiekanki ilość ziemniaków na porcję wynosi 200-250 g Za pomocą prostych obliczeń dowiemy się, ile ziemniaków potrzeba na cztery porcje zapiekanki – około kilograma. Może trochę mniej jeśli mówimy o zapiekance ziemniaczanej z mięsem lub mięsem mielonym. Ale cokolwiek można powiedzieć, każdą zapiekankę ziemniaczaną prawie zawsze przygotowuje się nie w porcjach, ale w naczyniu do pieczenia. Można więc podzielić zapiekankę jak kto woli – dla jednych większa porcja, dla innych bardzo mały kawałek.
Jak zrobić zapiekankę ziemniaczaną
Chyba „przedszkolna” zapiekanka z puree ziemniaczanym jest moją ulubioną. Zwiewny, puszysty, z delikatnym kremowym puree pod złocistobrązową skórką, będzie konkurencją dla każdego dodatku do gulaszu mięsnego czy pieczonej ryby, bądź też stanie się samodzielnym, sytym daniem, którego najlepszym partnerem będzie sałatka ze świeżych warzyw.
Ale aby zapiekanka wyglądała dokładnie tak, należy wykonać kilka ważnych kroków. Przede wszystkim wybierz ziemniaki, z których zrobisz smaczne i puszyste puree ziemniaczane. Jeśli masz wybór, kup ziemniaki „pieczone”. Po obróbce cieplnej okazuje się kruchy i przewiewny. Z ziemniaków zwanych nowymi, woskowymi lub „gotowanymi” dadzą się puree ziemniaczane, które będzie mniej puszyste, ale bardziej kremowe. W każdym razie nie ma potrzeby krojenia surowych ziemniaków na małe kawałki w celu ucierania: podczas gotowania skrobia zostanie z nich wypłukana, w wyniku czego puree ziemniaczane nie będą miały smaku ani konsystencji. Rozmawialiśmy już szczegółowo o tym, jak przygotować idealne puree ziemniaczane i jakich narzędzi można do tego użyć.
Aby zapiekanka z puree ziemniaczanym była lekka i puszysta, dodaj do ziemniaków odpowiednią ilość masła i gęstej śmietanki.
Do ziemniaków dodać odpowiednią ilość masła; zamiast mleka stosować średniotłustą śmietanę (20%) lub mieszaninę gęstej śmietanki (30%) i bulionu z kurczaka. Doprawiamy zapiekankę dodając do puree odrobinę musztardy lub posiekany ząbek czosnku, albo drobno posiekany koperek, natkę pietruszki lub dymkę. Możesz zrobić jedną rzecz, możesz to zrobić w dowolnej kombinacji. To klasyczne przyprawy do każdej zapiekanki ziemniaczanej, a także czarny lub biały pieprz i gałka muszkatołowa. Aby zamienić puree ziemniaczane w zapiekankę ziemniaczaną, którą można łatwo pokroić na schludne porcje, dodaje się do niej jajka. Z reguły całe jaja stosuje się w ilości 2 jaj na 1 kg ziemniaków. Puree z zapiekanek może wydawać się zbyt rzadkie, ale nie zniechęcaj się – jajka i skrobia ziemniaczana pomagają dobrze ustabilizować zapiekankę w piekarniku. Aby zapiekanka ziemniaczana pięknie się zarumieniła w piekarniku, najeżdżamy po jej powierzchni widelcem, tworząc „fale”.
Elegancka francuska zapiekanka z puree ziemniaczanym zwana ziemniakami księżnej. Aby go przygotować, puree ziemniaczane miesza się z masłem, śmietaną i żółtkami, równomiernie rozprowadza w naczyniu do pieczenia, zalewa mieszanką białek i roztopionego masła, na powierzchni rysuje się wzór w kształcie rombu i piecze do momentu piękny złocisty brąz.
Tarty lub pokrojony ser świetnie wzbogaca zapiekankę ziemniaczaną. Może to być ser dojrzewający o jasnym, pikantnym smaku lub ser solankowy, który dobrze się topi – mozzarella lub suluguni, lub kombinacja obu.
Najpopularniejszym składnikiem jest ser w zapiekance ziemniaczanej. Wybierz dowolne odmiany: dojrzałe, ostre, marynowane, ale tak, aby dobrze się rozpuściły
Przed podaniem zapiekankę z puree ziemniaczanego pozostawia się do ostygnięcia na 15-20 minut, a dopiero potem kroi na porcje. Formę z wystudzoną zapiekanką można zamknąć pokrywką lub zawinąć w folię i włożyć do lodówki, a następnego dnia pokroić i odgrzać w piekarniku lub kuchence mikrofalowej.
Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z mięsem
Przykładem zapiekanki ziemniaczanej z mięsem jest placek pasterski. Pierwotnie był to gulasz jagnięcy z tradycyjnym angielskim dodatkiem z marchwi i zielonego groszku, posypany puree ziemniaczanym. Dziś tą nazwą najczęściej określa się zapiekankę ziemniaczaną z mięsem mielonym, najczęściej z wołowiną.
W zapiekance ziemniaczanej układać na przemian warstwy z kawałkami mięsa: puree ziemniaczane – mięso – puree ziemniaczane. Zobacz jakie to pyszne!
Ale nadal spróbuj ugotować zapiekankę ziemniaczaną z kawałkami mięsa. Nawiasem mówiąc, jest to świetny sposób na wykorzystanie resztek gulaszu z dowolnego mięsa lub drobiu. Duże kawałki pokroić na kilka kawałków lub rozłożyć na włókna, wymieszać z sosem gulaszowym. Lub użyj pieczonego mięsa, takiego jak udziec jagnięcy lub gotowana wieprzowina. I nawet gotowana wołowina wystarczy! To mięso nie ma własnego sosu, ale łatwo to naprawić. Można na przykład ugotować sos veloute (ten sam beszamel, ale zamiast mleka – dowolny bulion) lub po prostu zagęścić mieszankę bulionu i wina skrobią lub mąką i wymieszać z kawałkami mięsa. Będziesz potrzebować trochę sosu, aby związać kawałki mięsa.
Zapiekanka ziemniaczana z kawałkami mięsa przypomina angielską „zapiekankę pasterską”, jest syta, ostra i aromatyczna
A potem zrób to co lubisz najbardziej: na dno formy ułóż mięso i sos i przykryj puree ziemniaczanym lub na przemian puree ziemniaczane – mięso – puree ziemniaczane.
Oryginalna wersja zapiekanki ziemniaczanej z mięsem nazywa się „Hasselbeck”. Ziemniaki pokrojone w cienkie plasterki mieszamy z podsmażonym na chrupkość boczkiem, zrumienioną cebulą i startym serem, układamy pionowo w 3-4 rzędach w formie, zalewamy bulionem i pieczemy w piekarniku na złoty kolor.
Ta zapiekanka ziemniaczana z mięsem ozdobi każdy świąteczny stół.
Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z mięsem mielonym
Ale mimo to przygotowanie zapiekanki ziemniaczanej z mięsem mielonym jest zarówno łatwiejsze, jak i bardziej znane. Zrobi to dowolne mięso mielone – wołowina, wieprzowina lub mieszanka, kurczak lub indyk. Smażymy z cebulą, marchewką i według uznania selerem, dodajemy bulion lub puree pomidorowe, żeby było bardziej miękkie. Mięso mielone ugotuj na umiarkowanym ogniu, nie przesuszaj (szczególnie drobiu mielonego), bo trzeba będzie je ponownie ugotować, już jako część zapiekanki.
Zapiekanka ziemniaczana z mięsem mielonym
Jeśli chcesz, żeby mięso mielone było całkowicie miękkie, przetrzyj je ponownie przez maszynę do mięsa, już podsmażone i wymieszaj z sosem, w którym było ugotowane. Lub podziel smażone mięso mielone na dwie części: jedną ponownie zmiel w maszynce do mięsa lub robocie kuchennym, drugą pozostaw bez zmian i wymieszaj. Duża frakcja nada teksturę, mała frakcja będzie pełnić funkcję łącznika, a zapiekanka ziemniaczana z mięsem mielonym dobrze zachowa swój kształt po przekrojeniu.
Doskonałym dodatkiem do tej zapiekanki będą pieczarki smażone lub nawet suszony proszek grzybowy.
Jak zrobić zapiekankę ziemniaczaną z serem
Oczywiście najłatwiejszym sposobem na wykonanie serowej zapiekanki ziemniaczanej jest zmieszanie startego sera z puree ziemniaczanym. Ale to nie jest sport!
O wiele ciekawiej jest zrobić zapiekankę z serem z pokrojonych w plasterki ziemniaków. Jeśli masz robot kuchenny z dyskiem, siekanie zajmie kilka minut; użycie mandoliny również jest dość szybkie. Oczywiście używanie noża jest bardziej kłopotliwe, ale da się to zrobić.
Obrane ziemniaki przechowuj w wodzie, aby zapobiec ich ciemnieniu, ale nie zanurzaj plastrów w wodzie, aby nie zmyć skrobi.
Zapiekanka ziemniaczana z serem
Do takiej zapiekanki ziemniaczanej z serem wskazane jest przyjęcie dwóch rodzajów bulw – skrobiowej i woskowej. Plastry woskowe zachowają swój kształt, a skrobiowe będą brały udział w spajaniu warstw zapiekanki. Jeśli masz tylko ziemniaki o nieprzewidywalnych właściwościach, opłucz plastry w zimnej wodzie, osusz papierowymi ręcznikami, posyp skrobią ziemniaczaną i wymieszaj. Wybierz ser według własnego uznania, ważne jest tylko, aby dobrze się topił. Świetnym rozwiązaniem jest mieszanie kilku odmian. Plasterki ziemniaków ułożyć w natłuszczonym naczyniu do zapiekania i posypać serem. Nakładaj na zmianę ziemniaki i ser, aż patelnia będzie pełna, ale zachowaj ziemniaki jako wierzchnią warstwę, pozostawiając trochę sera. Zalać gorącym płynem – śmietaną, mlekiem lub bulionem, przykryć folią i wstawić do nagrzanego piekarnika. Gdy ziemniaki będą miękkie, zdejmij folię i przysmaż zapiekankę. Około 10 minut przed gotowością posyp pozostałym serem: będzie miał czas się roztopić, ale nie wyschnąć.
Jak gotować zapiekankę ziemniaczaną z warzywami
Zapiekanka ziemniaczana z warzywami to doskonałe rozwiązanie, szczególnie dla wegetarian. A najbardziej oczywistym kandydatem do towarzystwa ziemniaków jest cebula, smażona na złoty kolor. Wymieszaj go z puree ziemniaczanym lub ułóż pomiędzy dwiema warstwami ziemniaków lub rozłóż na plasterki – każda opcja jest odpowiednia. Doskonałym dodatkiem do ziemniaków są białe warzywa korzeniowe: seler, pasternak, korzeń pietruszki. Wzbogacą smak i aromat ziemniaków, jednocześnie zmniejszając kaloryczność zapiekanki.
Zapiekanka ziemniaczana z warzywami
Cukinia i każda kapusta, dynia i słodkie ziemniaki, bakłażany i słodka papryka również mają swoje miejsce w zapiekankach ziemniaczanych, pamiętajcie tylko o greckiej musace. Być może jedynym warzywem, którego przydatność w zapiekance ziemniaczanej jest wątpliwa, są pomidory. Wynika to z faktu, że tworzone przez nie kwaśne środowisko spowalnia gotowanie warzyw skrobiowych, do których zaliczają się ziemniaki. Spowalnia, ale nie blokuje! Czasami bliskość pomidorów jest korzystna dla ziemniaków: cienkie plasterki w zapiekance nie będą się rozpadać. Ogólnie zastanów się, czy na pewno chcesz mieć pomidory w zapiekance ziemniaczanej? Może sałatka z nich obok zapiekanki smakowałaby lepiej?
Żadna rozmowa na temat zapiekanki ziemniaczanej nie byłaby kompletna bez wspomnienia klasycznej zapiekanki ziemniaczanej. Nie ma mięsa, żadnych warzyw, nawet sera. Wystarczy cienko pokrojone ziemniaki, masło, śmietana i/lub mleko, sól, pieprz i gałka muszkatołowa. Danie wyśmienite w swojej prostocie.
Dowolną zapiekankę ziemniaczaną posypujemy podsmażoną bułką tartą zmieszaną z serem lub natką pietruszki i czosnkiem (tzw. pangratata) lub posiekanymi ziemniakami…
