Czy w okresie Wielkiego Postu można jeść ryby, kiedy i co z nich ugotować?
Rybę można jeść w okresie Wielkiego Postu, ale tylko 2 razy – w Zwiastowanie i Niedzielę Palmową. A w sobotę na Łazarzu można zjeść kawior rybny. Oferujemy 2 widoki na gotowanie ryb w okresie Wielkiego Postu, 11 przepisów, a nawet 1 bonus.
O czym porozmawiamy w artykule:
- Tradycyjny widok ryb w okresie Wielkiego Postu
- Zupa rybna z okonia z mlekiem migdałowym
- Soczewica z teshą
- Gotowany sandacz z musztardą
- Przepis nr 88. Chuda smażona ryba
- Przepis nr 22. Solona zupa rybna
- Przepis nr 3. Ciasto z kapustą i rybą
- Nowoczesne podejście do ryb w okresie Wielkiego Postu
- Zupa Saury w puszkach z warzywami
- Kalia rybna
- Mała ryba w piekarniku z cytryną
- Tilapia na warstwie warzyw, pieczona w piekarniku
- Rosyjskie paszteciki z rybą
- PREMIA! Pieczona cebulka faszerowana kawiorem dla Łazarza w sobotę
Wielki Post w 2024 roku trwa od 18 marca do 5 maja. W Zwiastowanie 7 kwietnia i Niedzielę Palmową 28 kwietnia prawosławni mogą jeść ryby. Znajduje się na pierwszej liście koncesji i nawet seminarzyści mogą jeść ryby w okresie Wielkiego Postu.
W sobotę 27 kwietnia w Łazarza nie będzie można jeść ryb, ale można jeść kawior rybny. Na koniec materiału – jako bonus – wspaniały przepis z kawiorem z 3 ryb. Jest to nieoczekiwane, ale bardzo udane i oszczędne.
Pragniemy również zauważyć, że czasami termin „olej” używany jest do opisania potraw wielkopostnych lub zasad Wielkiego Postu, np. „potrawy gotowane z oliwą”. W tym przypadku olej jest chudy, czyli olej roślinny. Można w nim gotować wszystkie ryby w okresie Wielkiego Postu.
Tradycyjny widok ryb w okresie Wielkiego Postu
Aby zrozumieć, jak przyrządzano wielkopostne dania rybne, zapoznaliśmy się z dwiema przedrewolucyjnymi książkami: „Poradnik przyrządzania prostych, delikatnych i wegetariańskich obiadów” z 1902 r. oraz „Wielkopostny kucharz, czyli przygotowywanie różnych potraw wielkopostnych” z 1796 r. Przystosowaliśmy je nieco do nowoczesnych produktów, zachowując przy tym technologię.
Z „Wielkopostnego Kucharza” dowiadujemy się, jakie ryby polecano gotować w okresie Wielkiego Postu: sterlet, szczupak, okoń, sandacz, jazgarz, sieja i jesiotr. Rybę gotowano i podawano jako osobne danie lub jako zupę. Gotowali go w wodzie, bulionie lub mleku migdałowym, które sami przygotowywali.
Zupa okoniowa z mlekiem migdałowym
Oczyść okonie, wypatrosz je, odetnij głowy i ogony. Rybę pokroić na porcje. Korzenie pietruszki grubo posiekać i wrzucić na patelnię razem z rybą. Dodać szczaw, gałązki pietruszki i posiekany por. Zalać bulionem rybnym z białej ryby. Doprowadzić do wrzenia na średnim ogniu. W tym samym czasie, jeśli to możliwe, obierz migdały, rozgnieć je i zalej do miski wodą pitną. Zaparzyć, wymieszać i przecedzić przez najdrobniejsze sito. Dodać na patelnię i doprowadzić do wrzenia. Wczorajszy lub lekko suszony chudy chleb pszenny pokroić na średnie kawałki i wymieszać z zupą rybną. Zdjąć z ognia. Zupę rybną odstawiamy na chwilę, aby chleb nie za bardzo się rozmoczył, a chude danie rybne podajemy na gorąco.
Nowoczesna wersja przygotowania okonia na Wielki Post. Okoń morski gotowany na parze z pikantnym sosem, przepis na chude danie rybne
W książce znajdują się także dania główne z gorących ryb w okresie Wielkiego Postu. Na przykład soczewica z teshą, czyli krawędzią brzucha ryby. Najczęściej choshu przygotowuje się z łososia lub jesiotra. Zawiera dużo oleju rybnego, dzięki czemu jest smaczna i zdrowa.
Obecnie w sprzedaży często spotykana jest tesha z łososia wędzonego na zimno, którą można przygotować według poniższego przepisu (kliknij na zdjęcie dania).
Soczewica z teshą
Namoczyć tuszę w wodzie. Zagotuj trochę posiekaną czerwoną lub żółtą soczewicę. Powinno stać się prawie miękkie. Ułożyć na sicie i opłukać. Podziel na pół. Jedną połowę włóż ponownie na patelnię, drugą połówkę drobno rozgnieć, przetrzyj przez duże sito i dodaj do zawartości patelni. Zalać lekkim bulionem warzywnym. Wyjmij choshu z wody, pokrój na małe kawałki i dodaj do soczewicy. Słodką cebulę, ewentualnie czerwoną, grubo posiekać i dodać do zawartości patelni. Gotuj, aż soczewica będzie całkowicie ugotowana. Podawaj danie rybne na gorąco, doprawiając świeżo zmielonym czarnym pieprzem i solą.
Nowoczesna wersja wykorzystania mięsa rybnego do postu. Kuleczki rybne z pangi i klopsiki z łososia
Ciekawym daniem wielkopostnym na bazie ryb jest także zwykła ryba gotowana.
Gotowany sandacz z musztardą
Sandacza oczyść, wypatrosz, usuń skrzela. Zwiń w rulon i włóż do rondelka. Zalewamy niewielką ilością wody i gotujemy do miękkości na małym ogniu. Jednocześnie wymieszaj musztardę francuską, ewentualnie z ziarnami, kilka pasm szafranu (można najpierw przygotować napar z bulionu rybnego), olej roślinny i bulion. Gotuj mieszaninę w rondlu, aż się zagotuje i lekko zredukuje. Rybę ułożyć na talerzu i polać sosem musztardowym. Pozostaw chude danie do namoczenia i podawaj na ciepło.
Nowoczesna wersja dania z sandacza na Wielki Post. Filet z sandacza z ciepłym sosem musztardowo-kolendrowym
Przejdźmy do wydania z 1902 roku. Przepisy w nim zawarte są łatwe w przygotowaniu, ale z oryginalnymi kombinacjami produktów.
Przepis nr 88. Chuda smażona ryba
Możesz ugotować dowolną rybę: flądrę, małego szczupaka, okonia, sandacza, małego sterleta. Świeżą, oczyszczoną rybę panieruje się pół na pół w mące z pokruszoną bułką tartą, lekko posypuje solą i pieprzem i umieszcza na wrzącym na patelni oleju roślinnym. Brązowy po obu stronach. Udekoruj plasterkami cytryny. Podawane z sałatką ze świeżych i kiszonych ogórków oraz ziemniaków, doprawione pachnącym olejem słonecznikowym.
Duże ryby smażone są w ten sam sposób. Z oczyszczonej ryby zdejmij skórę, pokrój filet w cienkie plasterki, obtocz w mące z bułką tartą i smaż na oleju roślinnym na złoty kolor. Sandacz, węgorz i łosoś podawane są z sosem pomidorowym. Aby to zrobić, wlej 2 łyżki na patelnię. l. olej roślinny, dodaj 1 łyżeczkę. mąkę i gotować, aż będzie gładka. Wlać 200 ml czerwonego wina, wymieszać, dodać 800 g rozdrobnionych obranych pomidorów i doprowadzić do wrzenia. Zdjąć z ognia i do sosu dodać kilka drobno posiekanych trufli. Można je śmiało zastąpić borowikami, podsmażonymi wcześniej na patelni. Sos ten można podawać także do gotowanej ryby w okresie Wielkiego Postu.
Nowoczesna wersja gotowania flądry w okresie Wielkiego Postu. Flądra azjatycka z makaronem ryżowym
Yu. Ioganson w swojej książce podaje także wiele przepisów na zupy rybne na Wielki Post oraz kilka opcji ciast i ciast.
Przepis nr 22. Solona zupa rybna
Weź 2 funty (1 funt = 450 g) dowolnej solonej ryby i mocz ją przez 2 godziny, aż będzie gotowa do spożycia. Następnie wlać na patelnię 1 litr zimnej wody i dodać 2 całe obrane cebule, 1 liść laurowy, 5 ziaren pieprzu angielskiego (ziele angielskie). Gotuj na małym ogniu, całkowicie usuwając pianę. Namoczona, solona ryba jest twardsza niż surowa i gotuje się dłużej. Gdy ryba będzie już gotowa, do zupy dodać ugotowane ziemniaki i po lekkim ugotowaniu podawać razem z rybą na stole. Do chudej zupy rybnej dodaj odrobinę zielonej cebuli.
Nowoczesna wersja zupy rybnej na okres Wielkiego Postu. Zupa z dorsza z pomidorami
Przepis nr 3. Ciasto z kapustą i rybą
Z białej kapusty odetnij łodygę i twarde łodygi. Liście są bardzo drobno posiekane i umieszczane w rondlu. Zalać wrzątkiem, dodać garść soli i gotować do połowy ugotowaności. Kapustę przełóż na sito i poczekaj, aż woda odcieknie. Gdy kapusta będzie sucha, włóż ją z powrotem na patelnię, wlej kilka łyżek dobrego oleju roślinnego i gotuj na małym ogniu, aż będzie gotowa. Dodaj 2 łyżki. l. świeżo zmielony czarny pieprz i zamieszaj. Jak podano w przepisie nr 88, usmaż sieję lub sandacza i całkowicie ostudź. Na chude ciasto układa się najpierw kapustę, a następnie rybę. Po uszczypnięciu ciasta posmaruj je wodą, posyp pokruszoną bułką tartą i piecz, aż się zrumieni, aż będzie całkowicie ugotowane.
Nowoczesna wersja pasztetu rybnego w okresie Wielkiego Postu. Ciasto z 3 rodzajami ryb (sandacz, dorsz i sum)
Nowoczesne podejście do ryb w okresie Wielkiego Postu
Teraz asortyment ryb jest znacznie szerszy, dlatego użyjemy barweny, tilapii, pangi, a nawet ryb w puszkach.
Zupa Saury w puszkach z warzywami
Jeśli nie masz czasu iść do sklepu w poszukiwaniu ryb, na ratunek przychodzą konserwy. Najpopularniejszy saury, najlepiej we własnym soku, jest podstawą smacznej i pachnącej zupy. Doskonale uzupełnią ją warzywa, które w okresie Wielkiego Postu nie podlegają ograniczeniom. Jeśli chcesz, możesz wstępnie upiec warzywa: wtedy smak zupy rybnej stanie się bogatszy i ciekawszy.
Oczywiście zamiast saury do tak chudej zupy rybnej można użyć dowolnej innej konserwy rybnej: łososia różowego, łososia sockeye, łososia coho, sardynek itp. Ważne jest jedynie, aby ryba była zakonserwowana we własnym soku, a nie w oleju.
Zupa Saury w puszkach z warzywami
Do przygotowania 6 porcji potrzebujesz:
- słodka papryka kolorowa – 2 szt.
- duża cebula – 1 szt.
- ząbek czosnku – 3 szt.
- olej roślinny – 2 łyżki. l.
- ziemniaki – 2 szt.
- woda pitna lub bulion z białej ryby – 1,2 l
- Saury konserwowe we własnym soku – 1 puszka (300 g)
- groszek zielony mrożony – 400 g
- pęczek mieszanki warzyw (cebula, pietruszka, kolendra) do podania
- sól i świeżo zmielony czarny pieprz
- Usuń łodygi, nasiona i błony z papryki. Miąższ pokroić w średnią kostkę. Drobno posiekaj cebulę i czosnek.
- W rondlu o grubym dnie rozgrzej oliwę, dodaj cebulę i czosnek, smaż przez 5 minut. Dodać paprykę, smażyć 10 minut.
- Ziemniaki obieramy i kroimy w kostkę o boku 1,5 cm, dodajemy na patelnię i smażymy przez 5 minut.
- Do garnka wlewamy wodę lub bulion, doprowadzamy do wrzenia, dodajemy saury wraz z sokiem i groszkiem, gotujemy 5 minut. Doprawić solą i pieprzem. Podawać posypane drobno posiekanymi ziołami.
Kalia rybna
Kalya to zupa na zalewie ogórkowej, prototyp nowoczesnych marynat. Zupa ta nie jest często przygotowywana w domu i nie można jej znaleźć nawet w każdej restauracji.
Ze słownika V.I. Dahla: „Kalya to rodzaj żeński barszczu, gulaszu przyrządzanego na zalewie ogórkowej z ogórkami, burakami i mięsem, a w okresie Wielkiego Postu z rybą i kawiorem; Zupa kawiorowa z ogórkami kiszonymi.” Wybieramy rybę w wersji wielkopostnej, którą notabene można przygotować także na Wielkanoc.
Kalia rybna
Do przygotowania 6 porcji potrzebujesz:
- Zestaw zupy rybnej z sandacza i łososia (głowy, ogony, grzbiety) – 1,5 kg
- woda pitna – 2,5 l
- ogórki kiszone – 4 szt.
- cytryna – 1 szt.
- filety z łososia i sandacza – po 350–400 g
- ogórek kiszony – 200 ml lub więcej
- duża cebula – 2 szt.
- olej roślinny
- cukier – 1 łyżeczka.
- koncentrat pomidorowy – 3 łyżki. l.
- oliwki i oliwki czarne – po 150 g
- liść laurowy
- kapary i posiekany koperek do podania
- sól i świeżo zmielony czarny pieprz
- Zestaw z zupą rybną włóż do dużego rondla i zalej wodą. Doprowadzić do wrzenia na dużym ogniu. Zmniejsz ogień do małego, dodaj trochę soli i gotuj na wolnym ogniu przez 1 godzinę. Odcedź bulion.
- W razie potrzeby obierz pikle i pokrój je w małe plasterki. Do rondla wlej trochę wody, zagotuj na małym ogniu, dodaj ogórki, blanszuj przez 7-10 minut. Odcedź na durszlaku.
- Odetnij skórkę z cytryny tak, aby widoczny był miąższ, pokrój filet w plasterki pomiędzy foliami.
- Filet z ryby pokroić w dużą kostkę, zalać niewielką ilością bulionu, doprowadzić do wrzenia, blanszować przez 3-4 minuty.
- Cebulę posiekaj bardzo drobno. W dużym rondlu o grubym dnie rozgrzej oliwę, dodaj cebulę…